Norskfaget

Læreplaneni norsk etter kunnskapsløfte (LK07) har fått mykje kritikk, og det hevdas at den er omfattande, utflytande og ambisiøs. Eg har sjølv måtte rette meg etter denne læreplanen sidan ungdomsskulen, så eg kjenner denne godt. Eg har blitt vurdert både i sidemål, hovudmål og munnleg karakter kvart einaste år.

Eg er einige med dei som kritiserer læreplanen. Vi har mange norsktimar i løpet av dei tre åra vi går på vidaregåande skule, og læreplanen stiller store krav. Store delar av norskpensumet synes eg høyrer heime i historie faget. Eg trur derfor mykje av pensumet kunne vore kutta ut eller flytta, slik at det hadde blitt enklare å nå måla.

Er det nødvendig at vi skal bruke delar av undervisninga til å lære samisk, gammalnorsk og den islandske soga?

Kunne ikkje denne undervisningstida blitt brukt til andre fag som til dømes mattematikk, engelsk eller gym?

Læreplanen er altfor omfattande og mykje er irrelevant. Norskfaget krevjar altfor høg kompetanse frå elevane, spesielt i den vidaregåande skulen. Gunnar Skirbekk meiner i sitt innlegg i BT at "leverer høgttravande og innhaldstom pedagogisk retorikk og stiller urealistiske krav til elevane i norskfaget." 

Læreplanen for norskfaget må skrivast om, slik at læreplanen blir realistisk og fagleg forsvarleg. Norskfaget bør tilpassast dagens ungdom, for dei har ikkje noko interesse av diktanalyse, tolking av gamle tekstar osv. Alt bør presenterast på ein moderne måte. Læreplanen bør fokusere på kva som er relevant i ein heilt vanleg jobb situasjon. Det som er viktig i ein vanleg jobb er det å kunne fokusere på skriveferdigheter slik at vi kan produsere gode jobbrelaterte tekstar, som rapporter, e-mail, jobbsøknad, journal og artiklar.

Som ein konklusjon så er eg heilt einig med Gunnar Skirbekk om at norskfaget er umoderne og heilt klart treng ein gjennomgang over kva ein bør legge vekt på.

Litteratur etter 1980

I det siste har vi sett på litteratur frå tida etter 1980. Vi har lest romanen’Kjærlighet ‘av Hanne Ørstavik (1997) og sett på korte utdrag av andre tekstar. Ei av desse tekstane var eit utdrag av romanen "Gjøre godt" av Trude Marstein (2006). Handlinga i denne romanen starta i eit femtiårslag. Det handlar om foreldre som høyrer om at eit barn har drukna, noko som seinare viser seg ikkje vera tilfelle. Etter å ha skunda seg til ulykkesstaden, viste det seg at dette var oppspinn. I sinne banka faren hovudet til to av ungane saman, med det resultatet at alle var fortvila. Mora Vigdis held i sonen og spurde «kva tenkte dykk på?».

Eg trur temaet i teksten er konsekvensar, og det at barn ikkje skjønar utfallet av kva enkelte løgner kan medføre.

Trude Marstein 

‘Gjøre godt ‘av Trude Marstein er ei minimalistisk forteljing. Desse tekstane er som regel korte, skrivne med eit enkelt språk og med mykje dialog. Forteljaren viser fram det som skjer utan å forklare noko meir. Spenninga ligg i hovudpersonens psykologi og på det mellommenneskelige plan.
Hovudpersonen har vanskar med å forstå omgivelsene.
Trude Marstein er spesielt kjent for å skriva forteljingar som går inn på mennesket sine indre tankar i avgjerande situasjonar.

Utdraget av "Gjøre godt" synes eg personleg ikkje var noko spesielt bra. I løpet av utdraget skiftar synsvinkelen frå ein person til ein anna. Dette skiftet skjer med da same Niklas sin far går ut av bilen, for da går synsvinkelen over til mora Vigdis. Personleg synes eg dette skiftet var noko forvirrande og vanskeleg å forstå.

Samstundes synes eg at dette er eit aktuelt tema, for slike hendingar har skjedd i mange gonger og vil skje igjen. Born har vanskeleg for å forstå konsekvensar av eige handlingar og her får det meg til å tenkje på eventyret om gjetaren som ropte ‘ Ulv, Ulv‘.

Fordjupningsemne 2

Oppgåva min handla om adaptasjonmellom film av boka "Menn som hater kvinner" av Stieg Larsson.

Boka vart utgjeven i 2005, og filmatisert i 2009 av regissør Niels Arden Oplev. Årsaka til at eg valte adaptasjon var fordi eg aldri før har samanlikna ei bok med ein film. Dette virka spanande, for Stieg Larsson har vore omtala som ein god kriminalforfattar.

 

Eg var veldig overraska over at boka var så mykje betre enn filmen. Det er mykje viktig informasjon som man får oppgitt i boka, der detaljar blir beskrivne på ein måte som gjer boka veldig levande.  I filmen "Menn som hater kvinner" forsvinn mange av desse detaljane slik at alt i alt synes eg at filmen blir dårligare enn boka. Hovudinnhaldet var sjølvsagt overført til filmen, men enkelte detaljar var endra og utelatt fullstendig. Filmen har derimot mogelegheit til å bruke andre verkemiddel får å poengtera enkelte hendingar, til dømes spenningsmusikk og dunkelbelysning.

Det og samanlikna ei krimbok med ein film var noko nytt frå mi side. Som regel blir det til at ein berre gjer det eine, og for dei fleste blir det nok til at ein ser filmen. Det som kjem heilt klart for meg er at ei bok har mogelegheit til og referer detaljar som ein vanskeleg kan få fram i ein film.

Det viktigaste eg lærte i arbeidet med dette emnet var korleis overgangen adaptasjon til film fungerte. Det er ikkje så lett som man trur. For å kunne laga ein spanande film treng en gode effektar, ein god plan og helst ein del pengar.

Sjølv om eg hadde høyrt det av andre i forkant, så var eg overraska over at det var slik ein stor forskjell mellom bok og film.

Fordjupningsemne

I norskfaget på skulen held vi på med fordjupingsemne i norsk. Eg har valt å jobbe med adaptasjon, frå bok til film. Eg skal sjå nærmare på korleis hovudpersonen i boka er i forhold til dei på filmen. Dette skal eg framføre å få karrakter på.

Eg har valt og samanlikne boka "Menn som haterkvinner" av Stieg Larsson. Boka handlar om hovudpersonen Mikkael Blomkvist som er ein journalist, og medhjelparen Lisbeth Salander, ein svært dyktig hacker. Saman skal dei oppklara eit 40 år gammalt drap.

Grunnen til at eg valte denne oppgåva var at eg har tidligare sett filmane i Stieg Larssons Millenium-trilogi. Desse tykte eg var veldig interessante.

Boka ble utgitt i 2005 og kom ut på film i 2009 og blei regissert av Niels Arden Oplev.   

Kjelde:

http://www.tv2.no/omtv2/aktuelt/millennium-3268233.html

http://no.wikipedia.org/wiki/Stieg_Larsson

http://www.hjalmarjohansen.vgs.no/Nyttig/Biblioteket/Fordypningsemne-i-norsk  

Talemål

Eg bur på ein lita øy på Vestlandet, rett utafor Bergen. Eg litt i byn som liten, men so flytta vi til Sotra. Her snakkar dei fleste Bergens dialekt, dei uttalar "jeg" som "eg", "ikke" som "ikkje", eg brukar e-mål, diftongar og eg har den tydlege skarre-R som spesielt bergenserar er kjent for. Min dialekt blir ofte kalla for gate bergensk. Vi har ikkje tjukk L, blaute konsonantar, palatalisering. 

Når du kjem lenger ut på øya Sotra, vil du merke at dialektar endrar seg. Eg går på skule med nokken som kjem frå Sund og Øygarden og eg merkar stor forskjell på dialektane våras. Nokon av dei sei «gjera» og «ein jenta» og eg seie «gjøre» og «en jente».

Mine foreldre snakkar ein anna dialekt enn eg gjer, min mor er frå Austevoll ein øy utanfor Bergen og min far er frå Ålesund. Slik at eg får mykje forskjellige dialekt innspel i heimen. Begge snakkar ein blanding av dialekt når dei er på Sotra, men med ein gong dei reis heim til heimstaden deira, bytar dei dialekt til den dei hadde i barndommen.

Eg snakkar med den same dialekten uansett kven eg snakkar med, om eg er med familien, vennar eller framande.

Adaptasjon

Adaptasjon betyr å tilpasse. Adaptasjon frå litterære tekster til film er veldig vanlige i vår tid, dei fleste filmane som kommer ut i dag har utganspunkt av ein roman. Dersom ein bok er populær er det stor sannsynleg heit for at ein eventuell film med lik handling også blir populær.

Den siste filmen eg har sett er basert på Stieg Larssons kriminalroman «Menn som hatar kvinner». Eg hold på og lesa denne romanen, og eg syntes at boka er veldig spennande. Denne romanen ble i 2006 kåret til Skandinavias beste kriminalroman, og seinare er boka blitt filmatisert.

Eg har ikkje lest so mange bøker, men eg har eit inntrykk av at bøker har mykje meir handling og innhole enn ein film, slik at boka kommer meir inn på detaljane enn filmen. Ein film følgjer ikkje alltid heile innhaldet i bøkene og som oftast blir historia endra av regissøren bak filmane.

På skulen fekk vi sjå Tatt av kvinna, som er ein roman av Erlend Loe. Filmen er ein komedie frå 2007, som vi fekk sjå på skulen. Temaet i filmen er kjærleik. Filmen har ein oppbygning slik at tankane til hovudpersonen blir fortalt med ein egen forteljar stemme, kalla voice-over. Filmen handlar om forholdet mellom mann og kvinne. Hovudpersonen prøver og finne seg sjølv og finne ut kva han vil i livet, han blir hersa med av Marianne. I slutten av filmen finn han seg ikkje i denne undertrykkinga og dominansen av Marianne lenger, han bestemmer seg for og gjera da slutt. Eg synas at filmen var særs god og eg kan anbefala den!

Kjelde:

http://no.wikipedia.org/wiki/Tatt_av_kvinnen_(film)

http://no.wikipedia.org/wiki/Menn_som_hater_kvinner

Sidemål

Kunnskapsdepartementet har føreslått og gjera om norsk faget i skulen. Forslaget går ut på berre å ha eit skriftleg norsk fag, noe som gjer at elevane berre får ein skrifteleg karakter. Karakteren skal da innehalde båe eleven si bokmål og nynorsk kompetanse. I dag får elevane uavhengige karakterar i nynorsk og bokmål, men dersom forslaget blir vedtatt vil elevanes ferdigheiter i dei to norske skriftspråk vurderast under ein samla karakter. Mange meiner at dette vil øydeleggje for opplæringa i nynorsk ettersom at det er eit stort fleirtall av bokmålselevar i landet.  

Eg meiner dette kan være eit bra tiltak for elevar og lærerar. Elevane har da mindre og halde kontroll på, slik at dei kan fokusera meir på norsk faget. For lærerane er dette også vært ein bra ordning, dei får mindre og rette i form av oppgåver og prøvar, noe som gjer at det blir kravd mindre ressursar. 

Eg trur også at det er ein fin moglegheit til og gjere det norske språket meir samla. Ein samanslåing av bokmål og nynorsk gjer også at vi får eit innblikk i korleis målformane er bygga opp i forhold til kvarandre, men eg fryktar at bokmål vil sakte men sikkert overta for nynorsken, slik at bokmål blir den einaste språkforma i Norge.

Forhåpentlegvis vil kompetansemåla som kunnskapsdepartementet sett opp, visa at så lenge krava og opplæringa er dei same som før, vil nynorsk ikkje endra seg.   

Da var ikkje eit vanskeleg val og velja bokmål som hovudmål, sia eg er oppvekst med at alle dei som stod meg nært snakkar bokmål.

Hjelteryggen skule var barneskulen eg gjekk på, der forgjekk all undervisning på bokmål. I massemedia er det bokmål som blir brukt, og da er fleire folk i Norge som brukar bokmål enn nynorsk. Derfor meinte eg og foreldra mine at bokmål var den naturlige målforma for meg.  

Eg synas at nynorsk er kanskje eit av dei svakaste faga mine på skulen, eg slit med manglande kunnskapar rundt språket, nokke som gjer at eg ikkje får formulert setningane like bra som eg eigentlig ville ha gjort. Dette skapar ofte vanskar for meg når eg skal skriva innlegg og stilar. Eg synast at da er unødig med to karakterar i norsk, og eg håper på at ein gong so skal vi få ein felles karakter basert på kunnskapane vi har til dei to norske språkformane.

Kjelder:
http://www.udir.no/Upload/larerplaner/forsok/norskbrev.pdf?epslanguage=no
http://www.regjeringen.no/nb/dep/kd/aktuelt/nyheter/2012/norskfaget-skal-endres.html?id=670439
http://nn.wikipedia.org/wiki/Den_norske_spr%C3%A5kstriden
http://no.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Spr%C3%A5kform